mu19
 
Bunkernummer
Mu19
Oud Bunkernummer
EB12
Lokatie
Baaigem
Toegankelijkheid
Zowel schietgat als toegang zeer beperkt geopend
Aantal kamers

1 kamer en sas

Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuidoosten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • De camouflage van de bunker is deze van een ruw stenen uiterlijk, beter gekend onder zijn technische naam, Tyrolien Mamelonné.
  • Origineel zal hij geverfd geweest zijn met een lichtgroene grondverf waarop donkerder groene en bruinere kleurvlekken waren aangebracht. Deze kleurvlekken zijn nog altijd zichtbaar aan de binnenzijde van het schietgat, alvast de groene.
  • Het schietgat zat verborgen achter een metalen valluik van 0.96m x 0.325m (BxH).
  • De toegangsput was uitgemetst in baksteen met een bodem in beton waarin een sterfput met metalen rooster was voorzien.
  • In het originele bestek is er sprake van een metalen ladder van 0.40m in deze toegangskuil. In praktijk is dit zeker vervangen geweest door een aantal stijgijzers.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Allicht is het perceel met de bunker er op nooit echt afgescheiden geweest met afsluiting of draad van de rest van de kouter waarvan hij werd onteigend.
  • De bunker was vrij sterk ingewerkt in de helling van het terrein en diende zo weinig mogelijk af te steken tegen de rest van de omgeving, onder andere door de toegepaste camouflagekleuren. Het was zeker nooit de bedoeling de bunker te gaan accentueren of te laten opvallen in het landschap.
  • Structuur.
  • De bunker heeft één mitrailleurkamer en een sas.
  • Opmerkingen.
  • Het is de meest linkse bunker van de steunlinie op Muntekouter. Meer naar rechts ligt Mu20 (300 m). Hij is in feite in hoek opgesteld met de vooruitgeschoven commandobunker Mu14 (125 m) maar ook met de bunker Mu17 (400 m) zodat ze met hun drieën samen een groter gezichtsveld en schietbereik hadden.
  • De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om Browning FM30 te kunnen opstellen.
  • Voor de bouw van de bunker werd een perceel van 1 are 28 ca onteigend uit een groter perceel lanbouwgrond gekadastreerd als Baaigem, unieke sectie, kadastraal perceel 813a.
  • Gezien het onteigende perceeltje tegen de Torrekensstraat (het onverharde gedeelte tussen de laatste zendmasten op Muntekouter en de molen van Baaigem), was er in dit geval geen sprake van een permanente erfdienstbaarheid (om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken) of tijdelijke erfdienstbaarheden gedurende een periode van 8 maanden (om de bouw van de bunker mogelijk te maken).
  • De onteigening van het betrokken perceel is echter niet verlopen zoals gewenst. Er is namelijk van deze onteigening geen akte terug te vinden. Het perceel is namelijk via een gerechtelijk vonnis op 9/06/1935 onteigend. Dergelijke werkwijzes worden gebruikt bij onteigeningen wanneer niet op de standaard methode via onderhandelen kon gekomen worden tot een bevredigende overeenkomst tussen beide partijen. Uiteindelijk diende u toch toe te geven via onderhandeling of desnoods via het gerecht. Het perceeltje was origineel eigendom van de familie Van Impe - Van Hove uit Gavere.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
  • Na de onteigening ontving het originele perceel in eerste instantie geen aparte indexen.
  • Op actuele kadasterplannen is dit wel het geval. Het perceel ooit onteigend voor de bunker is heden perceel 813b geworden. Het originele perceel met mindering van het ooit onteigende perceeltje, is perceel 813c geworden.
  • Op de lijst van in 1962 nog altijd te koop staande bunkers, stond dit bunkertje toen nog altijd als onverkocht. Dit zal meer dan waarschijnlijk ook heden ten dage nog altijd zijn situatie zijn.
  • Het bunkertje draagt verder geen directe sporen van strijd.
  • Zowel het schietgat als het deurgat zijn beiden zeer beperkt geopend. In elk geval te beperkt om hem te kunnen betreden.
  • Ook bij dit bunkertje is het merkwaardig dat bij de voorstudie net zoals bij Mu17 en Mu18 een beperkt andere vuurrichting was voorzien. Op de voorstudie is de voorziene vuurrichting letterlijk Oostelijk - Zuidoostelijk. In praktijk en ook zichtbaar op de terreinschets bij de bouwplannen is dit uiteindelijk zuidoostelijk geworden.
  • Het bunkertje is jaarlijks de vaste stek geworden voor vogelspotters die vanop het dak van het structuurtje de overtrekkende vogels spotten wat wel leuke foto's oplevert zowel van de vogels als van de spottende vogelspotters.
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 40.505,64 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 40.755,64 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • De bunker ligt op de linker kant van de Hundelgemsesteenweg als men komt van de kant van Baaigem.
  • Hij is het gemakkelijkst te bereiken door links af te draaien in de Torrekensstraat. Rij dit wegeltje af tot de verharding ophoudt en het wegeltje overgaat op een onverharde veldwegel. Het bunkertje staat enkele tientallen meters verder op de rechter kant in het veld.
Bijhorende foto's

Voorstudie van dit kleine mitrailleurbunkertje op de steunlijn van Muntekouter.

Zoals de kleine schets van het bunkertje onderaan duidelijk maakt, is de vuurrichting hier wel meer oostelijk - zuidoostelijk. In praktijk werd dit zuidoostelijk.

Detail bij deze zelfde voorstudie.

Blijkbaar had men het toen ook niet gemakkelijk om zich te oriënteren over op welke gemeente men zich bevond. De voorstudies dachten dus wel degelijk dat deze bunker origineel op Munte lag. De grens van Munte met Baaigem lag echter toch wel een eindje meer oostelijk, namelijk juist voorbij bunkertje Mu17.

Terreinschets horende bij de bouwplannen van dit bunkertje.

Als je de oriëntatie van voorstudie en deze van de bouwplannen vergelijkt, zie je toch de beperkte verschuiving in voorziene vuurrichting.

Origineel grondplannetje van dit bunkertje.
mu19

Dwarsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplan is genomen doorheen het toegangssas, kijkend richting schietgat.

Ook hier blijkt de originele toegangskuil nog eens afgedekt met een metalen luik. Van dit type luik is voorlopig nog geen info teruggevonden.

Langsdoorsnede CD bij bovenstaand grondplan. Op basis van de schets zie je duidelijk dat het terrein voor de bunker al lichtjes oplopend is wat er duidelijk op wijst dat het een bunkertje is te beschouwen als deel uitmakend van de steunlijn op Muntekouter.
Kadasterschets anno 2015. Je ziet dat het perceeltje met de bunker nog altijd afgescheiden is van de rest van het originele perceel 813. Het originele perceel 813a werd uiteindelijk toch opgedeeld als als perceel 813b met het bunkertje er op en 813c, de rest van het originele perceel 813a.
Luchtfoto van Google Earth anno 2007 van dit bunkertje in de wijdse kouters van Munte-Baaigem.
Oude foto die op het internet terug te vinden was, van dit mitrailleurbunkertje op Muntekouter. Alleen slaag ik er niet meer in heden ten dage het fotootje nog terug te vinden op het web en moet ik u jammer genoeg de originele bron schuldig blijven. Ik vermoed dat het fotootje ergens moet dateren van eind jaren '80. (Foto: Replica)
Vooraanzicht van hetzelfde bunkertje anno 1995. Het veranderde nauwelijks van uitzicht in de laatste tientallen jaren. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Hetzelfde bunkertje van de andere zijde (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Nogmaals hetzelfde bunkertje, ditmaal gefotografeerd in 2000. (Foto: Collectie De Muntenaar)
Zicht vanaf de reeds onverharde Torrekensstraat richting Baaigem, anno 2006.
Zicht op de voorzijde met daarnaast een aantal houten palen en stokken. Zo is het bunkertje letterlijk jaren terug te vinden geweest.
Binnenzicht doorheen het beperkt geopende schietgat. Toch nog beperkt wat groene camouflagekleuren.
Ook dit bunkertje is aan de binnenzijde nog altijd vrij intact op de gepantserde deur na.
Linker zijkant met het oreillon. Op deze zijkant is het bunkertje wel al heel veel van zijn Tiroolse ruwe uiterlijk verloren.
Linkerzijkant en achterzijde.
Rechter zijkant met de zeer beperkt geopende toegang.
Binnenzicht door het zeer beperkt geopende toegangssas.
Fraaie foto anno 2012 met op de achtergrond de molen van Baaigem. (Foto: David Vervust)
Zoals eerder gemeld, wordt het bunkertje jaarlijks graag gebruikt als uitkijkpost om boven de velden van Muntekouter de vogels te spotten.
Mooie sfeerfoto (Foto: Bart Oelegem)
 
Vorige (Mu18)
Vorige (Mu17)
Volgende (Mu20)
Volgende (Mu23)